Bị nổi mẩn ngứa là bệnh gì? Nguyên nhân biểu hiện và cách điều trị bệnh hiệu quả
Nổi mẩn đỏ là một biểu hiện phổ biến trên da. Đó có thể là dấu hiệu bình thường nhưng cũng có khi là dấu hiệu của bệnh lý. Vậy làm thế nào để biết phát ban là bình thường hay bất thường? Làm thế nào để kiểm soát phát ban hiệu quả? Khi nào cần đi khám bác sĩ nếu bạn thấy phát ban ngứa? Mức độ nguy hiểm của bệnh như thế nào, hãy xem bài viết dưới đây.
Nổi mẩn đỏ là gì?
Nổi mẩn đỏ là một tình trạng da thường gặp, khi da bị nổi lên các đốm đỏ, ngứa hoặc khô da. Nó có thể xảy ra trên bất kỳ khu vực nào trên cơ thể, nhưng thường xuất hiện trên mặt, cổ, tay, chân hoặc thân.
Để tạm thời đánh giá tình trạng phát ban nhẹ hay nặng, người bệnh có thể dựa vào các triệu chứng sau:
Nhẹ: Đỏ xảy ra không thường xuyên, biến mất sau khoảng. 3-4 giờ.
Mức độ nặng: Vùng mẩn ngứa lan rộng, da không chỉ mẩn ngứa mà còn có mụn, mủ, người bệnh có cảm giác ngứa ngáy và có thể có biểu hiện khó thở, tức ngực, mệt mỏi, thậm chí ngất xỉu.
Căn cứ vào các triệu chứng nổi mề đay mà người bệnh xác định phương pháp điều trị phù hợp, tránh chủ quan coi thường khiến bệnh chuyển biến nhanh và nguy hiểm đến tính mạng.
Các nguyên nhân của nổi mẩn đỏ có thể là do dị ứng, viêm da, môi trường hoặc stress. Một số nguyên nhân cụ thể bao gồm viêm da dị ứng, tiếp xúc với tia UV, tiếp xúc với chất kích thích hoặc hóa chất, thay đổi nhiệt độ và độ ẩm trong môi trường, và các bệnh lý như bệnh vẩy nến, bệnh sỏi, và tổ đỉa.
Để điều trị nổi mẩn đỏ, trước tiên bạn cần xác định nguyên nhân chính xác và loại bỏ yếu tố gây ra nổi mẩn đỏ. Nếu nổi mẩn đỏ là do dị ứng, bạn nên tránh tiếp xúc với chất gây dị ứng. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm ngứa hoặc thuốc kháng histamine để giảm triệu chứng.
Kinh nguyệt màu nâu đen ra ít kéo dài có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả
Nổi mẩn đỏ ngứa là dấu hiệu của bệnh gì?
- Dị ứng
Dị ứng là nguyên nhân thường nghĩ đến đầu tiên khi cơ thể xuất hiện mẩn đỏ và ngứa.
Có nhiều loại dị ứng, tùy thuộc vào việc chúng ta có tiếp xúc với thứ gì gây dị ứng hay không, cụ thể là thức ăn, mỹ phẩm, thời tiết, lông động vật…
Khi bị dị ứng, cơ thể sẽ sản sinh ra hàm lượng histamin gây ra các nốt mẩn ngứa, mề đay trên da.
- Bệnh ngoài da
2.1 – Mề đay
Mề đay là trên da có những nốt mẩn ngứa nổi lên, nổi rõ từng đám trên da, kích thước có thể không giống nhau, có thể nằm trên toàn bộ bề mặt da nhưng rải rác không tập trung thành nốt lớn ở cùng một chỗ.
Nổi mẩn ngứa này có thể thay đổi đột ngột trên da nếu cơ thể bị tác động từ môi trường bên ngoài, nhất là khi thời tiết thay đổi.
2.2 – Viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa là bệnh da liễu thường xuất hiện ở trẻ em, có một số trường hợp trẻ sinh ra đã mắc bệnh này và có thể chung sống với bệnh đến khi trưởng thành.
Ngoài mẩn ngứa ngoài da còn có thể kèm theo triệu chứng ngứa, khô da và dễ nổi mẩn dày, da bong tróc.
Các bài viết chủ đề liên quan tại đây
2.3 – Bệnh vảy nến
Bệnh vảy nến xảy ra chưa rõ nguyên nhân nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng bệnh có thể do rối loạn miễn dịch trong cơ thể, do các tế bào da cũ chưa thay đổi, lớp da mới đã xuất hiện. Điều này làm cho các tế bào da tích tụ thành các mảng dày, ngứa và nổi mẩn ngứa trên da.
Ngoài ra, có thể do các nguyên nhân khiến cơ thể bị rối loạn tự miễn dịch như yếu tố di truyền, tâm lý căng thẳng, stress, hút thuốc lá…
Có nhiều loại bệnh vẩy nến khác nhau, nhưng phát ban vẩy nến trên da và toàn bộ bề mặt da là phổ biến nhất.
2.4 – Bệnh nấm da
Hắc lào là tình trạng da bị nhiễm nấm và bệnh có thể dễ dàng lây truyền qua:
- Lây truyền từ người sang người.
- Lây nhiễm từ động vật sang người khỏe mạnh.
- Tiếp xúc với đồ vật đã bị nhiễm nấm hoặc nơi nấm được phát hiện và phát triển.
- Tiếp xúc với các bề mặt như sàn nhà, ghế bằng bọt biển.
- Bệnh này có thể điều trị bằng các loại thuốc bôi ngoài da như lotion, gel, thuốc mỡ hoặc uống thuốc kháng nấm.
Tình trạng nấm da này, người bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh nếu biết cách sống sạch sẽ.
2.5 – Bị ghẻ gây mẩn ngứa
Cái ghẻ là một loại rệp gây ra, con vật có thể tồn tại và phát triển trên da gây ngứa ngáy, khó chịu, lâu ngày có thể gây ra vết thương, nhiễm trùng.
Sử dụng thuốc là điều cần thiết, ngoài ra sinh hoạt phải sạch sẽ, thường xuyên tắm rửa hoặc có thể lau khô khăn ướt.
2.6 – Viêm da tiếp xúc
Tình trạng này xuất hiện khi cơ thể tiếp xúc với các thành phần có chứa chất tẩy rửa, hóa chất…
- Bệnh lý bên trong cơ thể
Một số điều kiện cơ bản sẽ gây phát ban ngứa, chẳng hạn như:
3.1. Bệnh học của gan
Gan trong cơ thể có chức năng giúp cơ thể đào thải độc tố, khi gan bị tổn thương, chức năng gan bị ảnh hưởng khiến độc tố trong cơ thể tích tụ dễ gây ra các hiện tượng như mẩn ngứa, mề đay, nhiệt miệng… Nếu tình trạng này không cải thiện sớm sẽ biến chứng thành viêm gan, suy gan, xơ gan…
3.2. Bệnh thận
Thận đối với cơ thể cũng là một bộ phận có chức năng thải độc cho cơ thể, thận giúp lọc bỏ các chất độc trong máu và đẩy ra ngoài bằng nước tiểu.
Theo nghiên cứu, mỗi giờ thận phải có chức năng lọc đủ 2 lít máu. Chính vì vậy, khi người bệnh gặp phải tình trạng suy thận, quá trình giải độc của thận bị đình trệ dẫn đến lượng chất độc tích tụ theo máu lan ra khắp cơ thể. Nó có thể cảnh báo người đó phát ban trên bề mặt da đỏ, ngứa, phồng rộp.
3.3. Bệnh tiểu đường
Căn bệnh này khiến lượng đường trong máu tăng cao, khiến cơ thể dễ mất nước và ảnh hưởng đến khả năng tưới máu của da, ngoài ra, bệnh còn dễ dẫn đến nhiều dây thần kinh bị tổn thương. Từ đó dẫn đến tình trạng khô da, ngứa ngáy khó chịu.
3.4 Suy giáp
Căn bệnh này khiến hoạt động trao đổi chất bị ảnh hưởng, rối loạn chuyển hóa và từ đó làm mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể khiến vùng da bị ảnh hưởng và mẩn đỏ, ngứa, khô da và có thể kèm theo đau nhức.
3.5. nhiễm giun sán
Khi giun, sán xâm nhập vào cơ thể theo đường tiêu hóa hoặc qua da, nó không chỉ lấy đi chất dinh dưỡng mà cơ thể cần dung nạp mà còn khiến da bị tổn thương, dẫn đến nổi mẩn ngứa trên da.
Vì giun sán có thể dễ dàng xâm nhập và tồn tại trong cơ thể nên mỗi người phải tuân thủ việc tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần. Đặc biệt là trẻ em, tránh để chúng chơi bẩn dưới đất và không rửa tay sạch sẽ.
3.6. bệnh thần kinh
Tình trạng này cụ thể là bệnh zona thần kinh và gây ra bởi một loại virus xâm nhập vào cơ thể và được tìm thấy trong các dây thần kinh và hạch thần kinh. Cũng như các bệnh lý khác, triệu chứng của bệnh zona thần kinh cũng khiến da xuất hiện các nốt mẩn đỏ ngứa, rát.
- Một số lý do khác
4.1. Bệnh ban đỏ
Lupus ban đỏ là bệnh tự miễn, khi gặp phải tình trạng này, hệ thống miễn dịch của cơ thể rất dễ bị rối loạn và từ đó sinh ra kháng thể để chống lại nó. Căn bệnh này cũng khiến cơ thể xuất hiện những đốm đỏ.
4.2. Da nổi mẩn đỏ do mang thai
Phụ nữ mang thai cũng có thể bị nổi mẩn ngứa, có thể do nội tiết bị thay đổi, có thể do căng thẳng, dị ứng thức ăn…
4.3. Nhiễm virus
Khi virus này xâm nhập vào cơ thể sẽ có biểu hiện sốt cao, mệt mỏi và kèm theo phát ban. Tùy từng người mà bệnh có thể khỏi trong vòng 3-7 ngày.
Khi nào bị nổi mẩn đỏ cần đi khám bác sĩ?
Phát ban ở mức độ nhẹ, ban xuất hiện rải rác và không kèm theo các triệu chứng bất thường khác thì chắc bạn có thể theo dõi thêm. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy các triệu chứng sau, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức:
- Vết mẩn đỏ lan rộng, thậm chí khắp cơ thể.
- Có cảm giác ngứa, rát, đau nhức ở những vùng da bị mẩn ngứa.
- Khó thở, chóng mặt, nhức đầu hoặc ngất xỉu.
- Ăn không ngon, sút cân nhanh bất thường.
Các biểu hiện nặng dần ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống sinh hoạt và học tập của người bệnh.
Nếu bạn thấy bất kỳ dấu hiệu nào ở trên kết hợp với phát ban trên da, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Cách giúp bạn thoát khỏi các nốt mẩn ngứa da
Nói chung, phát ban ngứa chỉ là triệu chứng của một bệnh lý nhất định và tác nhân gây ra nó không giống nhau trong mọi trường hợp. Do đó, để nhanh chóng chấm dứt nó một cách hiệu quả, điều cần làm là tìm ra cách khắc phục chính xác nguyên nhân khiến nó hình thành.
Gặp bác sĩ chuyên khoa khi bị mẩn ngứa là cách tốt nhất giúp bạn biết mình đang gặp phải vấn đề gì. Tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp. Tây y thường sử dụng thuốc kháng histamin để giải cảm, cắt nhanh cơn ngứa và loại bỏ cơn ngứa. Tuy nhiên, loại thuốc này phải có chỉ định của bác sĩ, người bệnh muốn điều trị hiệu quả phải tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ.
Ngoài Tây y, Đông y còn có một số bài thuốc cổ truyền với các dược liệu tự nhiên có tác dụng điều trị mẩn ngứa hiệu quả bằng cách loại bỏ tác nhân gây bệnh, điều hòa chức năng miễn dịch của cơ thể kết hợp với đào thải độc tố từ bên ngoài. Bệnh nhân có thể gặp bác sĩ y học cổ truyền để tham khảo cách điều trị này.
Dù điều trị mẩn ngứa bằng Đông hay Tây y thì người bệnh cũng nên kết hợp điều chỉnh chế độ chăm sóc da và sinh hoạt hợp lý với một số lưu ý sau:
– Dùng khăn sạch nhúng nước lạnh đắp lên vùng da bị ngứa ngay khi chúng xuất hiện.
Cố gắng tránh gãi vùng phát ban để không tạo cơ hội cho vi khuẩn tấn công da khiến bệnh nghiêm trọng hơn.
– Chú ý tránh các tác nhân gây dị ứng nếu cơ thể có tiền sử dị ứng.
Không sử dụng hóa chất hoặc mỹ phẩm trong thời gian phát ban, vì chúng có thể làm tổn thương da trầm trọng hơn.
– Không tắm nước nóng vì dễ làm da mất nước và nổi vảy.
CHẨN ĐOÁN NGUYÊN NHÂN GÂY MẨN NGỨA
Trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi bạn một số câu hỏi về các triệu chứng của bạn, chẳng hạn như:
Phát ban đã xuất hiện bao lâu rồi?
Ngứa xảy ra ở đâu trên cơ thể?
Gần đây bạn có tiếp xúc với bất kỳ chất gây kích ứng hoặc mỹ phẩm nào không?
Những loại thuốc bạn đang dùng hoặc gần đây bạn đã dùng?
Bạn có các triệu chứng khác như mệt mỏi, đổ mồ hôi bất thường, ho mãn tính không?
Bạn có thể cần các xét nghiệm bổ sung nếu bác sĩ không thể xác định nguyên nhân phát ban từ các câu trả lời ở trên. Một số bài kiểm tra bao gồm:
xét nghiệm máu.
Kiểm tra chức năng tuyến giáp của bạn.
Khám da. Cạo hoặc sinh thiết da của bạn.
ĐIỀU TRỊ MẨN NGỨA TRÊN DA NHƯ THẾ NÀO?
Sử dụng thuốc uống
Các nhóm thuốc phổ biến được sử dụng để điều trị phát ban bao gồm:
❖ Thuốc kháng histamin
Thuốc uống kháng histamin được dùng để điều trị các phản ứng dị ứng, mẩn ngứa ngoài da do côn trùng cắn, chàm, viêm da tiếp xúc…
❖ Steroid đường uống (corticoid)
Những loại thuốc này giúp giảm viêm và có thể được sử dụng để điều trị các tình trạng như bệnh lupus ban đỏ (SLE), phát ban mãn tính, bệnh chàm, bệnh vẩy nến và các phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
❖ Thuốc ức chế miễn dịch
Thuốc này làm giảm hoạt động miễn dịch. Thuốc ức chế miễn dịch có thể hữu ích trong việc điều trị các đợt bùng phát do các tình trạng viêm nhiễm như SLE, phát ban mãn tính và bệnh chàm.
❖ Thuốc uống chống nấm
Những loại thuốc này điều trị nhiễm nấm và có thể làm giảm ngứa do nấm ngoài da, hắc lào, v.v. Một số ví dụ về thuốc kháng nấm bao gồm griseofulvin (Gris-PEG), fluconazole (Diflucan) và itraconazole (Sporanox).
❖ Kháng sinh
Những loại thuốc này ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn. Một số loại kháng sinh như rifampicin (Rifadin) cũng được sử dụng để kiểm soát ngứa do bệnh gan. Thuốc kháng sinh đường uống như amoxicillin clavulanate (Augmentin) hoặc clindamycin (Cleocin) cũng có thể giúp điều trị các trường hợp chốc lở nghiêm trọng.
❖ Thuốc chống trầm cảm
Các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) như sertraline (Zoloft) và fluoxetine (Prozac) thường được sử dụng để giảm ngứa da do bệnh gan.
5.2 Sử dụng thuốc, kem bôi ngoài da
Một số loại thuốc bôi hoặc kem bôi phổ biến có thể dùng để làm giảm mẩn ngứa trên da như:
❖ Steroid tại chỗ
Kem steroid được sử dụng ở dạng kê đơn hoặc không kê đơn cho các tình trạng như chàm, ghẻ, vẩy nến, viêm da tiếp xúc, côn trùng cắn, phản ứng dị ứng…
❖ Kem chống nấm
Những loại kem này thường được khuyên dùng để giảm ngứa da do nhiễm nấm như hắc lào, nấm da chân…
Nổi mẩn đỏ ngứa khắp người nên kiêng gì?
Khi bị nổi mẩn ngứa khắp người, người bệnh nên hạn chế những điều sau để tránh bệnh trở nên trầm trọng:
Hạn chế tiếp xúc với mỹ phẩm, hóa chất.
Phải sử dụng găng tay bảo hộ khi rửa bát, giặt quần áo hoặc thực hiện các công việc liên quan đến hóa chất.
Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, hạn chế quần áo bó sát sẽ khiến da dễ kích ứng hơn.
Hạn chế tắm nước nóng.
Không gãi các vết ngứa có thể làm tổn thương da
Hạn chế sử dụng thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo hoặc dễ gây dị ứng.
Bạn nên hạn chế ăn cá biển, tôm cua, các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá…
Hi vọng với những thông tin chia sẻ trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu hơn về bệnh mẩn ngứa khắp người và sớm tìm ra phương pháp điều trị tốt nhất cho bản thân.
Bị nổi mẩn ngứa là bệnh gì? Nguyên nhân biểu hiện và cách điều trị bệnh hiệu quả